Πανηγυρικός λόγος για τη 202η επέτειο της απελευθέρωσης του Παλαμηδίου
Το Σάββατο, 30 Νοεμβρίου 2024, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Αργολίδας, Νικόλαος Μπουμπάρης, εκφώνησε τον πανηγυρικό λόγο για τη συμπλήρωση 202 χρόνων από την απελευθέρωση του Παλαμηδίου.
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας:
Σεβασμιότατε,
Σεβαστοί Πατέρες,
Αξιότιμες Κυρίες και Αξιότιμοι Κύριοι εκπρόσωποι των θεσμών της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο,
της Κυβερνήσεως, της Βουλής των Ελλήνων, των Πολιτικών Κομμάτων, της Αυτοδιοίκησης, της Δικαιοσύνης, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, της Εκπαιδεύσεως, του Πολιτισμού,
Κυρίες και κύριοι, Μαθητές και Μαθήτριες των Σχολικών Μονάδων της πόλης του Ναυπλίου,
Νενικήκαμεν… Νυξ αιώνων παραχωρεί την θέσιν της εις το γλυκύ φως της ημέρας!
Από το 1212 που η πόλη του Ναυπλίου καταλήφθηκε από τους Φράγκους ως το ξημέρωμα της 30ής Νοεμβρίου 1822 η νύχτα της ξενοκρατίας και της σκλαβιάς ήταν μακρά. Τίποτα όμως δεν μπορεί να ανταγωνιστεί το φως!
Το φως της Δικαιοσύνης, το φως της Ελευθερίας, το φως της απελευθερωμένης πόλης του Ναυπλίου, το φως της Ελλάδας!
Πλήρης σημαντικών γεγονότων είναι διαμέσου των αιώνων η ελληνική ιστορία. Η μνημόνευσή τους αποτελεί έκφραση ευγνωμοσύνης στα άξια τέκνα της πατρίδας, τα οποία σε κρίσιμες εθνικές ώρες με την τόλμη και την αρετή τους κατέκτησαν την ελευθερία, υπερασπίστηκαν την Ορθοδοξία, διατήρησαν την παράδοση.
Ξημερώνοντας Πέμπτη και εορτή του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέα ευρέθησαν οι Έλληνες εις το Παλαμήδι, κυριεύσαντες αυτό και στήσαντες τας τροπαιοφόρους σημαίας του Σταυρού, σημείωνε στην προκήρυξή του το Εκτελεστικό για την απελευθέρωση του Παλαμηδίου.
Ξημερώνοντας Σάββατο και εορτή του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέα αξιωθήκαμε σήμερα από τον παντεπόπτη Κύριο να είμαστε μάρτυρες της διακοσιοστής δευτέρας επετείου από το μέγιστο αυτό γεγονός!
Ας αφήσουμε τον νου μας να ταξιδέψει νοερά προς τα πίσω. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, ο κλοιός των Ελλήνων στο Ναύπλιο έγινε στενότερος και τις χερσαίες δυνάμεις ενίσχυσαν υδραίικα και σπετσιώτικα καράβια, αφού η οχύρωση της πόλης ήταν ιδιαιτέρως ισχυρή.
Μετά την ήττα του Δράμαλη, η θέση των πολιορκημένων γινόταν ολοένα και δυσχερέστερη και ειδοποιήθηκε ο Κολοκοτρώνης ότι οι Τούρκοι ήταν έτοιμοι να διαπραγματευθούν. Μια πολύ αυστηρή επιστολή του Γέρου του Μοριά επιδόθηκε στους Τούρκους, ένα δεκαήμερο τελεσίγραφο. Οι Τούρκοι κατέβηκαν στην πόλη, για να αποφασίσουν τι θα κάνουν. Δεν κατέληξαν πουθενά και λόγω της προχωρημένης ώρας διανυκτέρευσαν εκεί.
Τότε ο επικεφαλής των Ελλήνων πολιορκητών, ο χιλίαρχος Στάικος Σταϊκόπουλος από τη Ζάτουνα της Αρκαδίας ειδοποιήθηκε από δύο Τούρκους ή σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες από δύο Αρβανίτες ότι το κάστρο ήταν άδειο.
Χωρίς να χάσει καιρό, στη μέση μιας βροχερής νύκτας ξεκίνησε από το στρατόπεδο της Άριας με 350 άνδρες. Προσπαθώντας να τους εμψυχώσει υπενθύμισε το χρέος απέναντι στον Θεό και την πατρίδα και τους έδωσε να καταλάβουν ότι η ημέρα της γιορτής του Πρωτόκλητου Αποστόλου όφειλε να ξημερώσει με την ελληνική σημαία να κυματίζει στο Παλαμήδι.
Με περισσό θάρρος οι άνδρες του και μπήκαν στο κάστρο από την ντάπια του Αχιλλέα, τη Γιουρούς ντάπια. Η κατάληψη του προμαχώνα του Παλαμηδίου ήταν εύκολη, αφού οι έκπληκτοι Τούρκοι εγκατέλειπαν τις θέσεις τους και κατέφευγαν στην πόλη. Μέσα σε μόλις τέσσερις ώρες το Παλαμήδι είχε καταληφθεί.
Το πρωί της 30ής Νοεμβρίου πράγματι βρήκε τη σημαία των Ελλήνων να κυματίζει. Η νίκη χαιρετίστηκε με κανονιοβολισμούς. Λαός συνέρρεε από όλη την Αργολίδα ψάλλοντας το άσμα: «Όλα τα κάστρα κι αν χαθούν κι όλα και αν ρημάξουν, το Παλαμήδι τ’ όμορφο Θεός να το φυλάει.»
Στάθηκε, λοιπόν, δυνατό, να ακουστεί στο ελεύθερο πλέον Ναύπλιο το μεγαλυνάριο του Αποστόλου Ανδρέα:
Χαίροις ο Πρωτόκλητος μαθητής
χαίροις σωφροσύνης και ανδρείας στήλη λαμπρά,
χαίροις ο του πάθους κοινωνός του Κυρίου
Απόστολε θεόπτα, Ανδρέα πάντιμε.
Το απελευθερωμένο Ναύπλιο υπήρξε το Παλλάδιο της Ανεξαρτησίας, η πόλη που έδωσε τη δυνατότητα στον νεότερο Ελληνισμό να βαδίσει τα πρώτα του βήματα. Η σπάνια πύκνωση στον ιστορικό χρόνο, την οποία επέβαλε η επανάσταση του 1821, μια τομή και την ίδια στιγμή μια γενέθλια ημέρα της ιστορίας μας, βρίσκει στο Ναύπλιο τον αναγκαίο χώρο, για να εκδηλωθούν οι μεγάλες και επώδυνες σκηνές του δεκαετούς δράματος της κυοφορίας, της ίδρυσης και της πρώτης διαμόρφωσης του νεοελληνικού κράτους.
Σήμερα, δύο αιώνες και δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση της πόλης, το Ναύπλιο εξακολουθεί να διατηρεί στο πλέγμα της σύγχρονης πραγματικότητας όλη την ιστορία του 19ου αιώνα, η οποία συνδέει, συχνά με έναν υπόρρητο τρόπο, το παρελθόν με το παρόν αλλά και το μέλλον. Οι δημόσιοι χώροι, τα φρούρια, οι πύλες, οι στρατώνες, πιστοποιούν τη σφραγίδα της ιστορίας σε κάθε ματιά.
Κατά συνέπεια, το ταξίδι όχι μόνο δεν τελειώνει, αλλά γίνεται ολοένα και πιο ενδιαφέρον, μια περιπέτεια. Και η περιπέτεια αυτή έχει πηδαλιούχους τους νέους.
Ας αφιερώσουμε, λοιπόν, το καταληκτικό τμήμα αυτού του πανηγυρικού στα νέα παιδιά, που βρίσκονται σήμερα εδώ.
Το να κατοικείτε στο Ναύπλιο και να ατενίζετε τη ζώσα ιστορία δεν αποτελεί μόνο προνόμιο αλλά και καθήκον. Όλα όσα θεωρούνται για τους επισκέπτες της πόλης αξιοθέατα, είναι για εσάς τεκμήρια της ιστορικής σας ταυτότητας.
Εκπροσωπείτε το μέλλον της πόλης, της χώρας, της Ευρώπης του κόσμου ολόκληρου. Εμπνευστείτε από την Ιστορία και προσθέστε τις δικές σας χρυσές σελίδες. Να είστε βέβαιοι και βέβαιες πως με τη σειρά σας θα εμπνεύσετε τους απογόνους σας. Το φως είναι το μέλλον κι εσείς είστε φως και μέλλον μαζί!
